Ffyrdd CSCC o weithio

Fel corff sy’n cael ei holl gyllid gan bobl Cymru, mae CSCC wedi ymrwymo i ymgorffori Deddf Cenedlaethau’r Dyfodol ym mhopeth a wnawn.

Er mwyn deall pa mor agos yw ein gweithgarwch â’r Ffyrdd o Weithio a ddiffinnir yn y Ddeddf, rydym wedi cynnal hunanddadansoddiad o’r ffordd yr ydym yn gweithredu.

Diffinnir y Ffyrdd o Weithio fel:

• Tymor hir
• Integredig
• Yn cynnwys
• Cydweithredol
• Ataliol

Mae’n anodd mesur yr agweddau hyn ar berfformiad sefydliad yn wrthrychol, ond mae Swyddfa Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol wedi cynhyrchu offeryn defnyddiol sy’n darparu fframwaith ar gyfer asesiad ansoddol.

Enw’r fframwaith hwn yw ‘Gwiriwr Cynnydd Ffyrdd o Weithio’. Mae’n offeryn ar-lein sy’n gofyn i bobl o fewn sefydliad raddio sut mae’r prosesau, y bobl a’r diwylliant yn cyd-fynd ag arfer da ar gyfer nifer o elfennau o bob Ffordd o Weithio.

Mae dau o’n Comisiynwyr wedi cynnal yr asesiad, ac mae wedi cynhyrchu rhai mewnwelediadau defnyddiol i ni yn gyffredinol. Yn ganiataol, mae rhai o’r cwestiynau’n anodd eu hateb, gan nad yw CSCC yn sefydliad ‘nodweddiadol’; rydym yn fach, gyda’r Comisiynwyr i gyd â rôl ran-amser, gyda chefnogaeth tîm ysgrifenyddol amser llawn bach. Fodd bynnag, ar y cyfan mae’r profiad wedi bod yn ddiddorol ac yn fuddiol. Dyma beth wnaethon ni ddarganfod.

Proses

Mae’r agwedd broses yn ymwneud â’r ffordd y mae CSCC yn cymhwyso pob un o’r pum  Ffordd o Weithio yn y modd yr ydym yn ‘gweithredu’. Mae ein sgorau yn amrywio o 2.6 (Cydweithio a Chynnwys) i 3.5 (Tymor Hir).

Graff yn dangos sut mae CSCC yn sgorio yn erbyn pob un o’r Ffyrdd o Weithio ar gyfer Proses. Y sgorau yw 3.5 ar gyfer Hirdymor, 3 ar gyfer Atal, 3.1 ar gyfer Integreiddio, a 2.6 ar gyfer Cydweithio a Chynnwys

Mae’r gwiriwr taith yn awgrymu camau i symud o bob lefel i’r nesaf. Er enghraifft, y camau a awgrymir gennym i wella ein gwaith hirdymor yw:

Mae strategaeth gyfathrebu barhaus yn atgyfnerthu hyfforddiant ar gyfer y dyfodol ac yn amlygu cyfleoedd newydd i staff

Gwreiddio tueddiadau a senarios y dyfodol wrth wneud polisïau a gwneud penderfyniadau

Cydweithio ag eraill ar sganio’r gorwel

Meddwl am y dyfodol ac ymwybyddiaeth hirdymor wedi’u cynnwys mewn hyfforddiant sefydlu, a hyfforddiant sydd ar gael ar gyfer ystod eang o ddyfodol

Mae prosesau’n gyrru ac yn sicrhau defnydd cyson o dechnegau dyfodol beiddgar ac arloesol, o anghenion, tueddiadau a phwysau’r presennol a’r dyfodol

Mesurau llwyddiant yn ymestyn yn y tymor hwy, y tu hwnt i genhedlaeth i ddod.

Mae rhai o’r rhain yn syml yn anymarferol i CSCC. Er enghraifft, mae gennym un sesiwn sefydlu bob tro y bydd Comisiwn newydd; ac oherwydd natur rhan-amser iawn ein penodiadau, byddwn yn ei chael yn anodd darparu hyfforddiant mewnol ar gyfer ystod eang o ddyfodol.

Serch hynny, mae rhai awgrymiadau y byddwn yn eu hystyried ar draws pob un o’r Ffyrdd o Weithio. Mae’r rhain yn cynnwys mwy o waith cydweithredol ag eraill ar sganio’r gorwel, megis cymryd rhan yn rhwydwaith ‘Penaethiaid Sganio’r Gorwel’ Llywodraeth y DU; a defnyddio Tueddiadau’r Dyfodol Llywodraeth Cymru yn fwy cyson yn ein hystyriaethau polisi mewnol yn ogystal â’r rhaglenni gwaith yr ydym yn eu cyflawni.

Pobl a diwylliant

Roedd ein sgoriau yn yr agwedd hon ychydig yn uwch, gan ddangos bod CSCC yn cymhwyso’r rhan fwyaf o’r Ffyrdd o Weithio i’n ‘pobl a’n diwylliant’, a’r eithriad amlwg yw ‘Atal’.

Mae hyn yn amlygu’r angen am hyblygrwydd wrth ddefnyddio’r offeryn a deall ei gyfyngiadau ar gyrff cyhoeddus llai; gyda’n hadnodd presennol, mae’n anodd iawn dychmygu sut y gallem sgorio’n llawer uwch yn yr agwedd Atal. Er enghraifft, un o’r cwestiynau yw:

“A yw technegau gwaith ataliol a gwariant ataliol yn cael eu meithrin a’u meistroli er mwyn torri cylchoedd negyddol a mynd i’r afael â heriau rhwng cenedlaethau?”

Ein sgôr yn erbyn y cwestiwn hwn yw 1, oherwydd mae’r sgorau uwch yn gofyn am adnoddau sylweddol wedi’u neilltuo i hyfforddi Comisiynwyr ar wahanol fathau a lefelau o ataliaeth.

Camau nesaf

Mae’r ymgais gyntaf hon i ddefnyddio’r Gwiriwr Taith wedi amlygu nifer o feysydd lle gallem wella ein Ffyrdd o Weithio. Bydd yn rhaid i ni nawr ystyried yn fewnol sut i gydbwyso ein hamser a’n hadnoddau gyda’r amcanion o wella yn erbyn pob un o’r Ffyrdd o Weithio. Mae’n bosibl ein bod yn diwygio’r system sgorio i ‘gapio’ gwahanol agweddau yn erbyn uchafswm sgôr uchelgais sy’n ystyried ein hadnoddau cyfyngedig ein hunain.

Mae hwn wedi bod yn ymarfer gwerth chweil, ac yn un y byddwn yn debygol o edrych arno eto yn y dyfodol i wirio cynnydd. Rydym yn ddiolchgar i Swyddfa Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol am gynhyrchu’r llwyfan gwirio taith ac edrychwn ymlaen at ddysgu gan sefydliadau eraill sydd hefyd yn ceisio gwella eu Ffyrdd o Weithio.