Statws	Ymchwil yn parhau
Dyddiad dechrau	Haf 2025
Dyddiad gorffen	Gaeaf 2026

Cefndir

Yn ystod tymor y Senedd hon mae CSCC wedi ymgymryd â phrosiectau ymchwil amrywiol, wedi siarad â nifer o randaliad ac wedi ymweld â sawl rhan o’r wlad i ddeall materion seilwaith sy’n wynebu Cymru ar hyn o bryd.

Rydym wedi darganfod bod gan Gymru hanes cymysg o ran cyflawni prosiectau seilwaith mawr. Dros yr ugain mlynedd diwethaf bu rhai prosiectau proffil uchel nad ydynt wedi gwireddu neu heb eu symud ymlaen yn y pen draw. Mae CSCC yn credu bod hyn wedi gadael y cymunedau lletyon a’r genedl, gydag ymdeimlad o golled, siom a buddion economaidd a chymdeithasol heb eu gwireddu.

Trwy gydol ein gwaith a’n hymgysylltu bu sawl thema gyffredin sydd wedi dod i’r amlwg ac mae CSCC yn credu bod angen ymchwilio ymhellach i ddatgelu rhai o achosion sylfaenol nad yw’r prosiectau mawr hyn yn cael eu gwireddu. Mae’r ‘themâu’ hyn yn disgyn i’r categorïau canlynol:

• Economeg a chyllid
• Sgiliau (o fewn y sector a’r bobl hynny sy’n dod â phrosiectau ymlaen)
• Yr amgylchedd gwleidyddol
• Rôl ymgysylltu
• Y systemau cynllunio statudol / trwyddedu amgylcheddol

Nid yw hynny’n golygu bod pob prosiect yn profi’r un dynged, a hoffai CSCC hefyd ddeall pa mor llwyddiannus y mae prosiectau llwyddiannus yng Nghymru wedi’u cyflawni, fel y gellir dysgu a rhannu profiad mewn mannau eraill yn y sector cyflenwi seilwaith. I ddarganfod mwy am y mater hwn, rydym wedi comisiynu ymchwil i ddadansoddi enghreifftiau llwyddiannus ac aflwyddiannus o brosiectau seilwaith Cymru drwy wahanol gamau’r prosiect.  Y nod yw coladu gwybodaeth, data ac ystadegau, a all adeiladu ar ddealltwriaeth anecdotaidd CSCC ac amlygu’r materion systemig sy’n atal cyflwyno’n llwyddiannus ar draws y sectorau seilwaith.

Bydd yr ymchwil:

• Helpwch ni i ddeall y ffactorau allweddol sy’n atal cyflawni prosiectau seilwaith mawr yng Nghymru;
• Defnyddiwch astudiaethau achos i dynnu sylw at sut mae llwyddiant yn digwydd a sut nad yw prosiectau eraill yn cael eu cyflawni
• Defnyddio arolygon rhandaliad a chyfweliadau gyda chwaraewyr allweddol, datblygwyr a hyrwyddwyr cynlluniau i ymchwilio i’r materion
• Cefnogwch ganfyddiadau’r farn gyda data, lle bo hynny ar gael, i dystiolaeth casgliadau cyffredinol yr adroddiadau.

Bydd pwyslais yr ymchwil ar brosiectau a gefnogir gan y sector cyhoeddus, lle mae angen elfen o ymyrraeth y wladwriaeth i wireddu manteision cynllun i’r cymunedau ehangach yn llawn. Mae’n bwysig pwysleisio nad yw’r prosiect hwn yn ymwneud ag oedi prosiectau gan systemau gweinyddol yn unig. Er bod hyn yn cael ei gydnabod fel maes pryder cyfreithlon i’r rhai sy’n ymwneud â chyflwyno prosiectau, bydd y prosiect hwn yn ymchwilio’n ddyfnach i’r gwahaniaethau rhwng llwyddiant a methiant mewn prosiectau seilwaith mawr yng Nghymru. Bydd y wybodaeth hon yn cael ei defnyddio i ddatblygu argymhellion i Lywodraeth Cymru a hefyd i lywio rhaglen waith CSCC ar gyfer tymor nesaf y Senedd.

Am ragor o wybodaeth, cysylltwch â: NationalInfrastructureCommissionforWales@gov.wales